تفكر سيستمي روشي كاملاً متفاوت براي مديريت سازمان شماست. يك سازمان معمولي از روش‌هاي مختلفي براي بازاريابي محصول، خريد كالا، مديريت روابط با مشتري و موارد ديگر استفاده مي‌كند. با يادگيري نحوه مديريت اين روش‌ها، مي توانيد شركت خود را به طور موثرتري اداره كنيد.
اين نوع مديريت نه تنها توسط مديران مشاغل و كارآفرينان بي‌شماري استفاده مي‌شود، بلكه در زمينه‌هايي مانند سايبرنتيك، زيست‌شناسي و ساير موارد نيز بي‌سر و صدا در حال افزايش بهره‌وري است. محققان هنگامي كه مي‌فهمند تكنيك‌هاي مديريتي چگونه كار مي‌كنند و چگونه مي‌توانند در آنها فعال‌تر عمل كنند، ديدگاه سيستمي مورد نياز خود را طراحي كرده‌اند. اگر بتوانيد پيش‌بيني كنيد كه چه اتفاقي خواهد افتاد، مي‌توانيد نتيجه مورد نظر خود را شكل دهيد و سيستم را كنترل كنيد.
تجربه دهه‌هاي اخير نشان داده، اين شكل از تفكر اهميت بيشتري پيدا خواهد كرد. در يك محيط جهاني، مديران بايد در درك و استفاده از اصولي كه پشت اين سبك تفكر نوآورانه است، مهارت داشته باشند.
تفكر سيستمي چيست؟
مفهوم تفكر سيستمي روشي منحصر به فرد براي نزديك شدن به رفتار روشمند يا سيستمي است. در اصل، اين روشي متفاوت براي ديدن و صحبت در مورد واقعيتي است كه هر روز در آن زندگي مي كنيم. با درك و تفكر از اين طريق، شما همچنين مي‌توانيد مجموعه‌اي متفاوت از ابزارها را براي نزديك شدن به هر مشكل ايجاد كنيد.
در نهايت، هدف درك رفتار يك فرايندِ كليدي است. اين به نوبه خود به شما امكان مي‌دهد نحوه مديريت فرايندهاي سيستمي را بفهميد.
سيستم چيست؟
در يك سطح اساسي، سيستم مجموعه‌اي از قطعات بهم وابسته يا وابسته به يكديگر است كه يك كل واحد را تشكيل مي دهد. اين قسمت‌هاي متقابل بايد تعامل داشته باشند، درغير اينصورت بخشي از يك سيستم نخواهند بود.
به عنوان مثال، مجموعه‌اي از بالش‌هاي روي تخت شما يك سيستم نيست زيرا آنها با هم تعامل ندارند. اما در مورد انبوهي از تراشه‌هاي چوب در حال تجزيه چطور؟ به دليل نحوه رشد قارچ‌ها و كپك‌ها بر روي تراشه‌هاي چوب و تغذيه حشرات موجود در منطقه، اين انبوه تراشه‌ها نمونه بسيار خوبي از يك سيستم در طبيعت خواهد بود.
تفكر سيستمي يك رويكرد جامع به چگونگي ارتباط بين بخش‌هاي مختلف يك روش دارد. در تحليل سنتي، مردم فقط به عناصر جداگانه در يك سيستم نگاه مي‌كردند. با تفكر در سيستم‌ها، مي‌توانيد فرآيندهاي متعادل كننده و تقويت كننده‌اي را كه باعث بهبود رفتار سيستم مي‌شوند، درك كنيد.
فرآيندهاي تقويت كننده و متعادل كننده
فرآيند تقويت كننده رفتاري است كه اگر توسط فرآيند متعادل كننده كنترل نشود، مي‌تواند منجر به فروپاشي سيستم شود. به ديگر سخن، هر دو نوع فرآيند براي حفظ تعادل سيستم امري ضروري هستند.
با اين نوع تفكر توجه به بازخوردي كه از انتخاب خود مي‌گيريد مهم است. به طور مثال گاهي در سيستم‌هاي مديريتي، ممكن است بخواهيد كارمندان يك پروژه را از عمل باز داريد تا برنامه كُند پيش برود. در حقيقت، ممكن است اضافه كردن كارمندان جديد باعث كند شدن پروژه‌هاي قبلي شود زيرا شما مجبور به آموزش اعضاي تيم ورودي هستيد. اما سازمان شما در وضعيتي قرار دارد كه افزودن نيزوي كار جديد به آن ضروري است يا خير؟
اگر پاسخ شما خير باشد، مي‌دانيد كه در حال حاضر افزودن اعضاي جديد تيم كار درستي نيست. به جاي هدر دادن منابع، به دنبال يك روش جايگزين باشيد. ممكن است سعي كنيد چند مرحله از مراحل كار را كنار بگذاريد، ساعت‌هاي بيشتري را برنامه‌ريزي كنيد يا تكنيك ديگري را براي انجام به موقع كار انجام دهيد. تمام اين‌ها به تصميم‌گيري‌هاي شما و قبول عواقب آنها بستگي دارد.
با تفكر سيستمي، مي‌توانيد از نمودارها، دياگرام‌ها و شبيه سازي‌هاي رايانه‌اي براي نشان دادن و مدل‌سازي رفتار سيستم‌ها با توجه به استراتژي‌ها سازمان خود، استفاده كنيد. سپس، اين اطلاعات به شما فرصت مي‌دهند تا اتفاقات رخ داده را پيش‌بيني كنيد. كل بنيان اين سبك تفكر از سال ۱۹۵۶ با پروفسور جي فارستر در انستيتوي فناوري ماساچوست آغاز شد.
دو نمونه نمودار اصلي
در حالي كه ابزارهاي زيادي براي مشاهده يك سيستم وجود دارد، نمودار رفتار با گذشت زمان (BOT) و نمودار حلقه‌اي (CLD) دو مورد از رايج‌ترين آنها هستند. CLD روابط بين عناصر مختلف در سيستم را نشان مي‌دهد و نمودار BOT اعمال يك يا چند متغير را در مدت زمان مشخصي نشان مي‌دهد. به دو نمونه از اين نمودارها توجه كنيد.
براي مديران، يك مدل شبيه‌سازي پيشرفته (a behavior over time) و يك شبيه‌ساز يادگيري مديريتي (a causal loop diagram) بسيار مفيد هستند. مدل شبيه‌سازي پيشرفته به شما امكان مي‌دهد تا تعامل عناصر مختلف را در طول زمان مشاهده كنيد. سپس، شبيه‌ساز يادگيري مديريت به شما كمك مي‌كند تا چگونگي تأثير تصميمات مختلف مديريت بر سيستم را شبيه‌سازي كنيد.
رويكرد سيستمي به مديريت
هنگامي كه از تفكر سيستمي در مديريت و عمليات استفاده مي‌كنيد، به طور قطع به يقين تصميمات شغلي مناسبي خواهيد گرفت. در واقع، شما هر تصميم كسب و كاري را كه با توجه به پيامدهاي سيستماتيك ممكن است داشته باشيد، تجزيه و تحليل مي‌كنيد. اگر مي‌خواهيد يك ابزار توليد جديد بخريد، اين نوع تفكر باعث مي‌شود كه هزينه آموزش كاركنان، زيرساخت‌ها و تأخير شغلي مورد نياز را تجزيه و تحليل كنيد.
در نهايت، هدف از تفكر در سيستم‌ها كمك به شما در جلوگيري از اتلاف وقت، هزينه و ساير منابع است. يك رويكرد سيستمي براي مديريت، سازمان را مجموعه‌اي از قطعات بهم پيوسته و پويا مي‌داند. هر يك از اين قسمت‌ها يك بخش و يك زير سيستم در سازمان شما هستند.
در داخل اين بخش‌ها، حتي زير سيستم‌هاي بيشتري نيز وجود دارد. براي رسيدن سازمان بزرگتر به اهداف خود، همه اين زير سيستم‌ها بايد تعاملات موثر و مستمري داشته باشند. اين قطعات و زيرمجموعه‌هاي وابسته به يكديگر هستند كه با هم كار مي‌كنند و عملكرد كل سازمان را به درستي انجام مي‌دهند.
رويكرد سيستمي شامل ادغام اهداف از بخش‌هاي مختلف سازمان در كل سازمان است. اين امر باعث حفظ تعادل در كليت سيستم مي‌شود. بديهي است كه اگر سيستم قصد رشد دارد، بايد اهداف خود را به صورت مديريت شده در نظر بگيرد.
اين نوع تفكر همچنين تأثير فعاليت‌هاي فعلي و آينده را بررسي مي‌كند. سازمان‌ها بايد در پاسخ به عوامل داخلي و خارجي تغيير كنند. در حالت ايده آل، سازمان همچنين با ايجاد يك فضاي رقابتي مي‌تواند در بازار كار نيز حرف اول را بزند.
در يك محيط كسب و كار، سيستم معمولاً شامل زمينه‌هاي مختلف تحصيلي مانند روانشناسي، بازاريابي، حسابداري، اقتصاد و سيستم‌هاي اطلاعاتي است. با استفاده موثر از همه اين زمينه‌هاي تحصيلي، كسب و كار مي‌تواند تعاملات بين بخش‌هاي مختلف را بهبود بخشد. از طريق چشم‌انداز سيستم، سازمان مي‌تواند سياست‌هاي مختص خود را تنظيم كند، در يك محيط اجتماعي فعاليت كند و اهداف كسب و كار را با موفقيت ارتقا دهد.
مزايا و معايب تفكر سيستمي
در حالي كه مزاياي بسياري در ديدگاه سيستمي در كسب و كار وجود دارد، اما برخي از اشكالات نيز در ميان هست. منتقدان معتقدند اين تنها يك رويكرد نظري است و تعريف دقيق رابطه بين اجزاء و مولفه‌هاي مختلف در يك سازمان واقعي دشوار است.
يكي از بزرگترين ايرادات، خاص بودن رويكرد سيستمي است. وجود يك سيستم دقيق يكسان در سازمان‌ها و بخش‌هاي مختلف غيرممكن است. به همين دليل، رويكرد سيستم‌ها مفهوم يكنواختي را ارائه نمي‌دهد كه بتواند براي انواع سازمان‌ها كارساز باشد.
با اين حال، استفاده از رويكرد سيستمي تعدادي مزيت دارد. با استفاده از اين روش، مي‌توانيد محل كار خود را كارآمدتر كرده و يك نگاه جامع به وضعيت كاري خود داشته باشيد. بعلاوه، اين روش حتي مي‌تواند با ساده‌سازي نيازهاي كارمندي و فعاليت‌هاي كسب و كاري شما، در طولاني مدت در هزينه شركت شما صرفه جويي كند.
طراحي سايت در همدان
آموزش تفكر سيتمي
آموزش اقتصاد رفتاري
سايت اصلي : آكادمي مهراز