1_تفكر در سيستم ها
دانلا ميدوز
Thinking in Systems: A Primer
Donella Meadows
خانم دانلا ميدوز علاوه بر اينكه يك متفكر سيستمي بزرگ و از شاگردان آقاي فارستر بود، در زمينه‌هاي حمايت از طبيعت تلاش براي حفظ آن هم تلاش‌هاي بسياري كرده است.
در كتاب “تفكر در سيستم‌ها” او متدولوژي خود را كه در كتاب “محدوديت‌هاي رشد” هم از آن استفاده كرده است، توضيح مي‌دهد. و اينكه چطور مي‌توان آن را براي حل مشكلات با ابعاد بزرگ و مشكلات شخصي استفاده كرد.
با مثال‌هايي رايج و آميخته با طنز براي مفاهيمي سخت مثل “حلقه‌هاي بازخور تقويتي”، بازخور منفي، حسابداري براي پاسخ‌هاي با تاخير و … ميدوز خوانندگان را به تدريج سمت راه‌‌هاي پيچيده‌اي مي‌برد كه حلقه‌هاي بازخور از آن طريق در طبيعت، سيستم‌هاي خود سازمانده را مي‌سازند.
شايد يكي از نقاط قوت اين كتاب همين نثر روان آن در عين مسائل بسيار مهم و پيچيده باشد. سير آموزشي آن به نحوي است كه خواننده پس از مطالعه به عينك جديدي براي تحليل مشكلات سيستم‌هاي اطراف خود و مداخله براي حل آن‌ها مجهز مي‌شود.
2_پنجمين فرمان: هنر و عمليات سازمان يادگيرنده
پيتر سنگه
The Fifth Discipline: The Art & Practice of The Learning Organization
Peter M. Senge
قطعا ليستي از كتاب‌ها تفكر سيستمي را نخواهيم يافت كه در آن كتاب پنجمين فرمان پيتر سنگه نباشد. در مجموعه كتاب‌هاي آقاي سنگه شايد عبارت “تغيير به سمت يادگيرنده شدن” محور كليدي باشد.
در كتاب پنجمين فرمان هم كه در سال 1990 منتشر شده، ابتدا با مفهوم كلي سيستم و پنج فرمان تعامل با آن آشنا مي‌شويم.
سپس به دلايل ناتواني خود در مداخله موثر در سيستم‌هاي پيچيده اجتماعي و اقتصادي پي مي‌بريم. در ادامه اصول اوليه تفكر سيستمي مطرح مي‌شوند و آماده مي‌شويم براي يادگيري آركتايپ‌ها (الگوهاي تكراري در سيستم‌ها؛ علي رغم تغيير شرايط). بقيه كتاب نيز به توضيح و نحوه استفاده از پنج فرمان براي داشتن سازماني يادگيرنده مي‌پردازد. كه عبارتند از:
- تفكر سيستمي (Systems Thinking)
- تسلط شخصي (Personal Mastery)
- مدل ذهني (Mental Model)
- چشم‌انداز مشترك (Shared Vision)
- يادگيري تيمي (Team Learning)
قطعا پنجمين فرمان با در برداشتن مثال‌هاي بسيار و زباني ساده يك كتاب تفكر سيستمي غير قابل چشم‌پوشي است.
3_تفكر سيستمي: مديريت آشوب و پيچيدگي؛ پلتفرمي براي طراحي معماري سازمان
جمشيد قراجه داغي
Systems Thinking, Second Edition: Managing Chaos and Complexity
Jamshid Gharajedaghi
بعيد است كه صحبت از دانشمندان سيستمي شود و نامي از جمشيد قراجه داغي نشنويم. اين مدير و محقق ايراني كه از دوستان صميمي راسل ايكاف بوده است با نگارش كتاب تفكر سيستمي : مديريت آشوب و پيچيدگي نام خود را در تاريخ اين دانش جاودانه كرده.
اگر به دنبال تغيير نگرش و بينش خود به كسب و كار، آن هم از ديد كلان و بنيادين هستيد اين كتاب گزينه مناسبي است. خواندن نثر انگليسي كتاب اندكي سخت است و به همين خاطر مطالعه متن فارسي هم نيازمند تمركز و تامل مي‌باشد.
متن با دلايل شكست سازمان‌ها موفق تاريخ شروع مي‌شود و ديد جامعي از سيستم‌هاي پيچيده و ويژگي‌هاي آن مهيا مي‌كند. در ادامه هم رويكرد طراحي سيستم به عنوان راهكاري جديد براي حل مسائل سيستمي مطرح مي‌شود و به كمك مثال‌هايي بيشتر تبيين مي‌گردد.
4_مقدمه‌اي بر تفكر سيستمي عمومي
جرالد وينبرگ
An Introduction to General Systems Thinking
Gerald M. Weinberg
براي بيش از 40 سال اين كتاب به عنوان مقدمه‌اي خلاقانه براي تئوري سيستم‌ها به شمار رفته است، كه در آن كاربرهايي در علوم كامپيوتر و فراي آن وجود دارد. بعد از استفاده در دوره‌هاي دانشگاهي و سمينارهاي حرفه‌اي در سرتاسر جهان، اين اثر توانايي خود را در گشودن ذهن و تقويت نحوه تفكر ثابت كرده است.
كتاب ابتدا در 1975 به منتشر شد و در اين 40 سال بيش از 20 مرتبه تجديد چاپ شده است. نوشته آن نثري شفاف دارد و از اصول اوليه جبري استفاده كرده تا رويكردي جديد نسبت به پروژه‌ها، محصولات، سازمان‌ها و در كل هر نوعي از سيستم داشته باشد.
دانشمندان، مهندسين، رهبران سازماني، مديران، پزشكان، دانشجويان و متفكرين در هر حوزه‌اي مي‌توانند از اين كتاب براي جهت دهي به مدل ذهني خود براي حل مسائل استفاده كنند.
گفتني است زماني كه نويسنده اين كتاب را نگارش كرده است، تجربيات تخصصي در زمينه برنامه‌نويسي، مديريت، تدريس در دانشگاه و مشاوره مي‌داشته. تاكنون نيز حدود 40 كتاب توسط او به رشته تحرير درآمده است.
كتاب مقدمه‌اي بر تفكر سيستمي عمومي با تصاوير كاربردي، تمارين متعدد انتهاي فصول و ضميمه‌اي در ارتباط با ايده‌هاي رياضي حل مسئله، مي‌تواند ابزاري قدرتمند در كار با مسائل، سيستم‌ها و راه‌حل‌ها باشد.
آموزش تفكر سيستمي در همدان
آموزش فن بيان در همدان
آموزش اقتصاد رفتاري در همدان
طراحي سايت در همدان
سايت اصلي : آكادمي مهراز